سهم تغییرات فراوانی و شدت بارش روزانه در روند بارش در ایران طی دوره 1960 تا 2001

برای بررسی تغییرات بلندمدت بارش سالانه، تعداد روزهای بارانی سالانه و فصلی و شدت بارش روزانه، آمار بارش روزانه دوره 1960 تا 2001 در 38 ایستگاه در ایران تحلیل شده است. برای هر ایستگاه سری‌های بارش روزانه، بارش سالانه و فصلی محاسبه و با استفاده از روش دنباله‌ای، همگنی داده‌ها آزمون شد. سری‌های بارش سالانه در همة ایستگاه‌ها و بارش فصلی در اغلب ایستگاه‌ها همگن و فقط در پاره‌ای از ایستگاه‌های مناطق خشک فصل تابستان ناهمگن بود. برای بررسی وجود روند از آزمون من کندال و برای برآورد اندازه روند از روش خطی حداقل مربعات استفاده شد. اندازه روند بارش کل سالانه و فصلی برحسب درصدی از میانگین بارش سالانه و فصلی طی دورة مطالعه (42 سال) ارائه شده است. روند بارش کل سالانه در 10 ایستگاه و تعداد روزهای بارانی در 21 ایستگاه معنی‌دار (حداقل در سطح اعتماد %90) است. اغلب ایستگاه‌های واقع در منطقه غرب و شمال غرب دارای روند بارش سالانه کاهشی و بیشتر ایستگاه‌های واقع در نواحی جنوبی و مرکزی ایران دارای روند افزایشی‌اند. روند بارش فصل زمستان شبیه به روند بارش سالانه است. روند بارش فصل بهار در اغلب ایستگاه‌ها کاهشی و فصل پاییز افزایشی است. برای شناخت دلایل این تغییرات، به بررسی بزرگ‌مقیاس تغییرات توده‌های هوا و بررسی‌های محلی از راه شناسه ایستگاه‌ها (meta data) نیاز است. در پاره‌ای از ایستگاه‌ها سیر صعودی از روند کاهشی در بارش‌های خفیف به سمت روند افزایشی بارش‌های سنگین ملاحظه می‌شود که با روند افزایشی قوی و اغلب معنی‌دار بارش کل سالانه یا فصلی مطابقت دارد. در بعضی ایستگاه‌ها نیز سیر نزولی از روند افزایشی در بارش‌های خفیف به سمت روند کاهشی در بارش‌های سنگین دیده می‌شود که با روند کاهشی قوی و غالباً معنی‌دار بارش کل سالانه یا فصلی هماهنگ است.